Przejdź do treści

Menu główne

  • Poradnie
    • Rehabilitacja i neurologia
      • Poradnia Rehabilitacyjna dla Dzieci i Młodzieży w Zagórzu
      • Poradnia Rehabilitacyjna dla Dorosłych w Zagórzu
      • Poradnia Neurologiczna dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie
    • Psychiatria i uzależnienia
      • Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Józefowie
      • Poradnia Leczenia Uzależnień w Warszawie
      • Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie
      • Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym w Józefowie
      • Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym w Warszawie
      • Poradnia psychologiczna dla dzieci i młodzieży w ramach pierwszego poziomu referencyjnego w Warszawie-Praga Północ
      • Poradnia psychologiczna dla dzieci i młodzieży w ramach pierwszego poziomu referencyjnego w Józefowie
  • Oddziały
    • Rehabilitacja i neurologia
      • Oddział Neurologiczno - Rehabilitacyjny w Zagórzu
      • Pododdział Dzienny Rehabilitacji Wieku Rozwojowego w Zagórzu
      • Pododdział Rehabilitacji Narządu Ruchu w Zagórzu
    • Psychiatria i uzależnienia
      • Oddziały dzienne
        • Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie, ul. Koszykowa 79B
        • Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział Dzienny Wieku Rozwojowego w Józefowie
        • Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział Dzienny dla Dzieci i Młodzieży w Zagórzu
      • Oddziały stacjonarne
        • Oddział Leczenia Nerwic dla Młodzieży w Zagórzu
        • Ośrodek Rehabilitacji Uzależnień i Podwójnej Diagnozy w Otwocku
        • Hostel Ośrodek Rehabilitacji Socjopsychiatrycznej w Otwocku
        • Oddział Psychiatryczny dla Dzieci w Józefowie
        • Oddział Psychiatryczny dla Młodzieży w Józefowie
  • O nas
    • Administracja
    • Aktualności
    • BIP
    • Deklaracja dostępności
    • Edukacja i Rozwój
    • Historia Szpitala
    • Oferty pracy
    • Ogłoszenia
    • Piszą o nas
    • ZFŚS
    • Zamówienia publiczne
    • Zarząd i dyrekcja
  • Portale tematyczne
    • Serwis informacyjny pacjenta
    • Inwestycje
    • Projekty UE
    • Programy zdrowotne
  • Kontakt
social logo bip logo cz logo

Ścieżka nawigacyjna

  • Strona główna
  • Aktualności

News

Zawartość główna

Opublikowano: 10.07.2025

Kiedy twarz zdradza myśli

W jaki sposób mikroekspresje demaskują nasze emocje?

 Kłamiemy wszyscy. I choć robimy to słowami, nasze twarze mogą nie nadążać za oszustwem. Mikroekspresje to bardzo krótkie, mimowolne ruchy (skurcze) mięśni twarzy, których nie jesteśmy
w stanie kontrolować, a które mogą pokazywać prawdziwe emocje.

 

Na tropie mikroekspresji 

Mikroekspresje mogą ukazywać to, co prawdziwe, często ukrywane albo sprzeczne z wypowiadanymi słowami. Są ważnym narzędziem w kryminologii, psychologii, ale i polityce. Mikroekspresjami zajmował się amerykański psycholog Paul Ekman, pionier w dziedzinie badań nad emocjami. 

Jak przypomina w książce „Psychologia kłamstwa” dr Tomasz Witkowski: „Ekman wraz ze swoimi współpracownikami przeprowadził doświadczenia nad wykrywaniem mikroekspresji. Rzeczywiście, dla laików były one niedostrzegalne, ale już doświadczeni psychologowie kliniczni nie dawali się zwieść.
W obliczu takiego wyniku postawiono kolejne pytanie - czy można się nauczyć dostrzegać takie mikroekspresje? Wynik prób był zaskakujący - już po godzinie ćwiczeń osoby ćwiczące bezbłędnie wychwytywały mikroekspresje”. To ciekawe, biorąc pod uwagę fakt, że mikroekspresje trwają
ok. 50-ciu milisekund. 

 

Mikroekspresje - od teorii do praktyki

Wyobraźmy sobie człowieka, który odczuwa wstręt. Próbuje go jednak ukryć pod szerokim uśmiechem, który prezentuje swojemu rozmówcy. Wydawać by się mogło - nic trudnego! Kiedy jednak tej próbie się przyjrzymy nagrywając osobę mówiącą, a potem odtworzymy nagranie z zwolnionym tempie, będziemy mogli zauważyć mikroekspresję wstrętu (uniesiona warga i zmarszczki na nosie).
Co ciekawe, mikroekspresje są uniwersalne. Nie ma znaczenia tu język, wiek i kultura. Badania, które prowadził Ekman wśród plemion niepiśmiennych w Papui-Nowej Gwinei wykazały, że nawet tamtejsi mieszkańcy rozpoznają te emocje u innych tak samo, jak ludzie Zachodu.

 

Siedem podstawowych emocji, które „wymykają się” twarzy

Według Ekmana istnieje siedem podstawowych emocji, które mają swoje charakterystyczne mikroekspresje:

1. Szczęście – uniesione kąciki ust, zmarszczki wokół oczu („kurze łapki”).

2. Smutek – opadające kąciki ust, zmarszczki między brwiami.

3. Złość – ściągnięte brwi, napięte usta.

4. Strach – uniesione brwi, rozszerzone oczy, otwarte usta.

5. Zaskoczenie – podniesione brwi, otwarte oczy i usta.

6. Wstręt – uniesiona warga górna, zmarszczony nos.

7. Pogarda – asymetryczne uniesienie jednej strony ust.

Mikroekspresje są mimowolne. Odpowiadają za to m.in. struktury limbiczne mózgu, chociażby ciało migdałowate - centrum przetwarzania emocji. To właśnie ono reaguje na bodźce emocjonalne szybciej niż kora mózgowa odpowiedzialna za świadome decyzje. Dlatego, nawet jeśli ktoś chce coś ukryć, emocja pojawia się wcześniej, niż zdąży zareagować świadomość.

  

Od FBI po terapię

Śledztwa i przesłuchania są nierozłącznie związane z mikroekspresjami. Agencje - takie jak FBI - szkolą swoich agentów do rozpoznawania mimowolnych ruchów mięśni twarzy jako jednej z metod oceny wiarygodności. Warto przy tym pamiętać, że choć samo ich wystąpienie nie dowodzi kłamstwa, może sygnalizować wewnętrzny konflikt emocjonalny.

Stosowany na lotniskach przez amerykańską TSA program „SPOT”(Screening of Passengers by Observation Techniques), opierał się m.in. na analizie mikroekspresji. Skuteczność programu była przedmiotem kontrowersji, natomiast sama decyzja jego wdrożenia pokazuje, jak ważna dla poważnych instytucji jest wiedza z zakresu komunikacji niewerbalnej.

Wiedza z zakresu mikroekspresji może być przydatna również w gabinecie psychoterapeutycznym,
w którym psychoterapeuta w relacji z pacjentem/klientem może zobaczyć „więcej”.

 

Czy istnieją granice?

Entuzjazm wobec mikroekspresji wydaje się być uzasadniony. Nie można ich jednak przeceniać. Dlaczego? Chociażby dlatego, że mikroekspresje mogą wynikać nie tylko z kłamstwa, ale także ze stresu, niepokoju czy z męczenie. Poza tym, w różnych sytuacjach reagujemy emocjonalnie w różny sposób. Do głosu dochodzą różnice indywidualne, sytuacyjne czy związane z neuroróżnorodnością. 

Dodatkowo, w 2016 roku American Psychological Association ostrzegła przed uproszczonym wykorzystywaniem mikroekspresji w wymiarze sprawiedliwości, argumentując, że mogą prowadzić do błędnych osądów.

Mikroekspresje pokazują, jak głęboko zakorzenione są nasze emocje – dosłownie wypisane na twarzy. Choć wiele jeszcze nie wiemy o ich pełnym znaczeniu, jedno jest pewne: są dowodem na to, że emocje często wyprzedzają rozum. W świecie pełnym słów, gestów i masek to właśnie ułamek sekundy może zdradzić najwięcej.

 

ŹRÓDŁO:

*Witkowski T., Psychologia kłamstwa, 2006
*Ekman P., Emocje ujawnione, 2011
*Matsumoto, D., & Hwang, H. S., Evidence for training the ability to read microexpressions of emotion. Motivation and Emotion, 2011
*https://www.apa.org/

Portale tematyczne

Serwis informacyjny pacjenta

Witamy w serwisie informacyjnym, z którego dowiesz się jak przygotować się do pi...

Czytaj więcej

Programy zdrowotne

Prezentowany serwis tematyczny to przybliżenie dodatkowych usług dedykowanych pa...

Czytaj więcej

Projekty UE

Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii Sp. z o.o. jest beneficjentem projektów wsp...

Czytaj więcej

Inwestycje

W trosce o dobro pacjenta i świadczenie usług w najlepszym standardzie Mazowieck...

Czytaj więcej

slick prev
slick next
  • Poradnie
    • Rehabilitacja i neurologia
      • Poradnia Rehabilitacyjna dla Dzieci i Młodzieży w Zagórzu
      • Poradnia Rehabilitacyjna dla Dorosłych w Zagórzu
      • Poradnia Neurologiczna dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie
    • Psychiatria i uzależnienia
      • Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Józefowie
      • Poradnia Leczenia Uzależnień w Warszawie
      • Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie
      • Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym w Józefowie
      • Poradnia dla Osób z Autyzmem Dziecięcym w Warszawie
      • Poradnia Psychologiczna dla Dzieci i Młodzieży w ramach pierwszego poziomu referencyjnego w Warszawie-Praga Północ
      • Poradnia Psychologiczna dla Dzieci i Młodzieży w ramach pierwszego poziomu referencyjnego w Józefowie
  • Oddziały
    • Rehabilitacja i neurologia
      • Oddział Neurologiczno - Rehabilitacyjny w Zagórzu
      • Pododdział Rehabilitacji Narządu Ruchu w Zagórzu
      • Pododdział Dzienny Rehabilitacji Wieku Rozwojowego w Zagórzu
    • Psychiatria i uzależnienia
      • Oddziały dzienne
        • Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział dla Dzieci i Młodzieży w Warszawie, ul. Koszykowa 79B
        • Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział Dzienny Wieku Rozwojowego w Józefowie
        • Psychiatryczny Rehabilitacyjny Oddział Dzienny dla Dzieci i Młodzieży w Zagórzu
      • Oddziały stacjonarne
        • Oddział Leczenia Nerwic dla Młodzieży w Zagórzu
        • Ośrodek Rehabilitacji Uzależnień i Podwójnej Diagnozy w Otwocku
        • Hostel Ośrodek Rehabilitacji Socjopsychiatrycznej w Otwocku
        • Oddział Psychiatryczny dla Dzieci w Józefowie
        • Oddział Psychiatryczny dla Młodzieży w Józefowie
  • O nas
    • Administracja
    • Aktualności
    • BIP
      • Podstawowe dane
      • Forma prawna
      • Organy Spółki
      • Regulamin organizacyjny
      • Struktura organizacyjna
      • Przedmiot i zadania
      • Majątek i struktura własnościowa
      • Zamówienia publiczne
      • Ponowne wykorzystanie informacji sektora publicznego
      • Rejestr zmian
    • Deklaracja dostępności
    • Historia Szpitala
    • Oferty pracy
    • Ogłoszenia
    • Zamówienia publiczne
    • Zarząd i dyrekcja
  • Kontakt
    • Kontakt
    • Mapa dojazdu - Warszawa Koszykowa
    • Mapa dojazdu - szpital Józefów
    • Mapa dojazdu - szpital Otwock
    • Mapa dojazdu - szpital Zagórze
  • Serwis informacyjny pacjenta
    • Strona główna portalu
    • Aktualności
    • Dowód ubezpieczenia
    • Przyjęcie pacjenta
    • Wypis ze szpitala
    • Udostępnienie dokumentacji medycznej
    • Cennik usług medycznych dla osób nieubezpieczonych
    • Karta Praw Pacjenta
    • Serwisy internetowe dla pacjenta
    • Przewodnik dla osób z zaburzeniami psychicznymi
    • Skargi i wnioski
    • Cennik za przechowywanie zwłok
    • Klauzula informacyjna RODO
    • IKP - Internetowe Konto Pacjenta
    • Deklaracja dostępności Mazowieckiego Centrum Neuropsychiatrii Sp. z o.o.
    • Dobry posiłek w szpitalach cz.I
    • Dobry posiłek w szpitalach cz.II
    • Dobry posiłek w szpitalach cz.III
  • Inwestycje
    • Strona główna portalu
    • Aktualności
  • Projekty UE
    • Strona główna portalu
    • Aktualności
  • Programy zdrowotne
    • Strona główna portalu
    • Aktualności
CeZ
Internetowe konto pacjenta
Rodo dla pacjenta
Narodowy Fundusz Zdrowia
EZDROWIE P2
Ministerstwo Zdrowia
slick prev
slick next

Wszelkie prawa zastrzeżone. Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii sp. z o.o.

Menu bottom footer

  • Polityka prywatności
Witryna "Centrumzagorze.pl" używa cookies. Są to niewielkie pliki tekstowe wysyłane przez serwer www i przechowywane przez oprogramowanie komputera przeglądarki. Kiedy przeglądarka ponownie połączy się ze stroną, witryna rozpoznaje rodzaj urządzenia, z którego łączy się użytkownik. Parametry pozwalają na odczytanie informacji w nich zawartych jedynie serwerowi, który je utworzył. Cookies ułatwiają więc korzystanie z wcześniej odwiedzonych witryn.